Retina Hastalıklarında Katarakt
Bir kişide hem katarakt hem retina hastalığı aynı anda olabilir mi?
Toplumda en sık rastladığımız yaşlılık kataraktı ile birlikte aynı yaş grubunu etkilediği için yaşa bağlı sarı nokta hastalığı, sarı noktanın zarı ve sarı noktanın deliği görülebilir.Retina dışında göz merceğini de etkilediği için şeker hastalarında da retina hastalığı ile birlikte katarakt izlenebilir.Vitrektomi dediğimiz retina ameliyatı geçiren bir kişide de sonrasında katarakt gelişebilir.Ayrıca retina hastalıklarının tedavisinde kullandığımız kortikosteroid cinsi ilaçlar da katarakt gelişimine yol açabilir.Doğuştan gelen gelişim problemlerinden dolayı katarakt ve retina problemi birlikte izlenebilir.
Katarakt ve retina hastalığı birlikte olduğunda kişi ne hisseder?
Göz merceğinin şeffaflığını yitirmesi durumu olan kataraktta merceğin orta kısmı bozulursa hasta yakını, uzağa nazaran daha iyi görür. Hatta bazı hastalar yakın gözlüğüne ihtiyaçduymadan okuyabildiklerini ifade edebilmektedir. Merceğin kabuk kısmı bozulursa hem uzak hem yakın görme bozulur ayrıca hastalar parlak ışıkta daha az görmekten şikayet ederler. Retina hastalılarında ise retinanın tam ortasında yer alan ve görme alanımızın en net bölümünü görmemizi sağlayan sarı nokta etkilenirse görüntünün tam ortasındaki görme bozulur.Retinanın diğer bölümlerini etkileyen hastalıklarda ise çevre görme alanında bozulma olur veya görme alanı daralır.Ancak katarakt ve retina hastalığı birlikteliğinde hastanın bu şikayetleri ayırt etmesi mümkün olmayabilir.
Kataraktı olan bir hastanın retinasında da problem olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Bu durum göz muayenesi sırasında saptanabilir. Bazen katarakt retina muayenesini izin vermeyecek kadar yoğun olabilir ama çoğunlukla damlalı muayene ile retinada bir problem olupolmadığı anlaşılabilir. Hastanın görme kaybı seviyesi ile katarakt yoğunluğu arasındaki uyumsuzluk da bu konuda bizlere ip ucu vermektedir.
Katarktı olan bir hastada retina hastalığı da varsa hangisi daha önce tedavi edilmelidir? Katarakt ameliyatı mevcut retina hastalığının daha kötüye götürebilir mi veya tersi söz konusu olabilir mi?
Yaş tip yaşa bağlı sarı nokta hastalığı, şeker hastalığı veya retina damar tıkanıklığında gördüğümüz sarı noktada sıvı toplanması varken bu durum tedavi edilmeden katarakt ameliyatı yapıldığında sıvı toplanması artabilir ve durumun kontrol altına alınması zorlaşabilir bu nedenle bu hastalarda önce sarı nokta problemi tedavi edilmelidir.
Kuru tip yaşa bağlı sarı nokta hastalığından bahsedecek olursak. Bu konuda hastalar bizlere sıklıkla katarakt ameliyatından sonra kuru tipin yaş tipe dönme riskinin olup olmadığı ile ilgilisorular sormaktadır. Eskiden bizim de bu konuda kaygılarımız vardı ancak son yıllarda yapılan çalışmalar böyle bir ilişkininin olmadığını ortaya koydu. Zaten günlük pratiğimizde de böylebir ilişki gözlemlemiyoruz.
Retinanın ameliyatla tedavi edilen hastalıklarına gelecek olursak. Bu hastalarda katarakt varlığında retina hastalığı ve katarakt ayrı ayrı ameliyatlarla veya tek bir ameliyatta tedavi edilebilir.Retina ayrılması gibi acil bir durum söz konusu olduğunda katarakt ameliyatını retina ameliyatı ile birlikte yapılmaktadır. Sarı noktada zar veya delik ile birlikte katarakt varsa ve bu katarak retina ameliyatını zorlaştıracak boyutta ise retina ve katarakt ameliyatı birlikte veya katarakt ameliyatı önden yapılabilir.Kataraktı çok yoğun olmayan hastalarda ise retina ameliyatı kataraktın hızlı ilerlemesine yol açtığı için hastayı ikinci bir ameliyata tabi tutmamak için de katarakt ameliyatı ve retinaameliyatı birlikte yapılabilir.
Retinasında hastalığı olan katarakt hastalarının katarakt ameliyatları özellik arz ediyor mu?
Retina hastalığı olan bir hastada lens seçimi konusu önem arz etmektedir. Çünkü son dönemlerde çok popüler olan ve akıllı lens olarak bilinen çok odaklı lensler retina hastalığı olan kişiler için uygun değildir.
Daha önce retina cerrahisi geçirmiş ve kataraktı olan kişiler bünyesinde retina cerrahı bulunan klinikleri ve bu konuda deneyimli cerrahları tercih etmelidir. Çünkü bu hastalarınameliyatlarında özel tekniklerin uygulanması gerekebilir ve retina cerrahisinde kullanılan aletlere ihtiyaç duyulabilir. Bunun yanında çok sert kataraktı olan, göz merceğinin kesesinde zayıflığı olan ve kullandığı bazı prostat ilaçları ve vücut tansiyonunu düşürücü ilaçlar nedeniyle göz bebeğininbüyümesinde problem bulunan hastaların da retina hastalıkları olmasa bile benzer tercihlerde bulunmalarını öneriyorum. Çünkü bu özellikli olguların katarakt ameliyatlarında da bir retina cerrahının müdahalesini gerektirebilecek durumlar ortaya çıkabilir.
Katarakt ameliyatı normal retinayı etkiler mi?
Özellikle uzağı göremeyen ve numarası yüksek olan miyoplarda sorunsuz bir katarakt ameliyatından sonra bile yırtık ve retinanın yerinden ayrılması riski vardır. Çünkü zaten doğal bir süreç olan jel tabakanın retina yüzeyinden ayrılması katarakt ameliyatından sonra hızlanabilmektedir. Bu ayrılma sırasında da bu hastalarda yırtık oluşma riski vardır. Bu nedenle buhastalar ameliyat sonrası dönemde gözlerinin önünde aniden beliren çok sayıda yüzen cisim, şimşek çakması veya kenarlarda gölgeli görünüm hissettiklerinde en kısa sürede retina uzmanına başvurmalıdır.